BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ
DR. Burak Toprak
BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ
Bilişsel Davranışcı Terapi son yıllarda giderek etkin bir şekilde kullanılmaya başlayan ve tedavi edici etkisi binlerce çalışma ile ispatlanmış bir terapi türüdür. Bilişsel Davranışcı Terapide ana hedef kişinin çarpıtılmış yanlış düşüncelerini değiştirmektir. Çünkü bu terapi ekolünde düşüncelerimizin duygulara, duygularımızın da bir takım davranışlara neden olduğu ilkesi ile hareket etmektedir. Terapist bir yandan kişinin çarpıtılmış olumsuzu düşüncelerini değiştirmeye çalışırken aynı zamanda bir takım davranışsal ödevlerle davranış kalıplarını da değiştirmeye çalışır.
Davranış tedavileri kişiye rahatsızlık veren davranışlar üzerine odaklanır ve bunları değişmeyi hedeflenir. Kişiye tedavinin mantığı anlatılır ve kaygı yaratıcı durumdan kaçmak yerine, kaygıyla baş etme yöntemleri öğretilir.
Bilişsel modelde ise çocukluk yıllarındaki olumsuz deneyimler öğrenme yoluyla bazı temel düşünce kalıplarının oluşmasına neden olmuştur. Bu temel düşünce ve inançlar „şema“ olarak isimlendirilir. Bu şemalar katı düşünce kalıplarıdır ve ilerleyen yaşam dönemlerinde bireylerin kendisi ve yaşadığı dünyaya ilişkin algılarını biçimlendirmesinde kullanılır. Psikiyatrik hastalıklar, bireyin bilinçli olarak farkında olmadığı bu olumsuz şemaların içeriğindeki temel düşünceleri destekleyen bir yaşam olayının ardından gelişmektedir.
Tedavi sürecinde danışan ile psikoterapist çeşitli sorunları anlamak, saptamak için, iyileşmeyi hedef alan bir işbirliği içinde düşünce, duygu ve davranışlar üzerinde çalışırlar.
Bu yöntemde “şimdi ve buraaya” odaklanılır ve o anki sorunlar üzerinden çözüm önerileri sunulur. Kişinin hastalığı nedeniyle yapamadığı çeşitli aktiviteler tedavideki temel hedefler olarak belirlenir ve tedavi sonunda hastalığın yaşam alanlarında oluşturduğu kısıtlanmalar ortadan kaldırılarak yaşam kalitesinin iyileştirilmesi amaçlanır. Bu tedavi yaklaşımında terapisi süresi oldukça kısa ve terapiden elde edilen fayda oldukça büyüktür.
BİLİŞSEL DAVRANIŞCI TERAPİ KAÇ SEANS SÜRER?
Bilişsel Davranışcı Terapi de bir çok danışan için 8-10 seans gibi kısa sürede çözüme ulaşmak mümkündür, Seanslar 15 günde bir ya da ayda 1 olacak şekilde planlanır ve ortalama her bir seans 50 dakika sürer.
BİLİŞSEL DAVRANIŞCI TERAPİ ETKİLİ MİDİR?
Bilişsel Davranıçcı Terapi ile ilgili yapılan binlerce bilimsel çalışma birçok psikiyatrik hastalığın tedavisinde tek başına etkili olduğu yönündedir. Aynı zamanda bir çok psikiyatrik hastalıkta yaşam kalitesinin arttırmak amacıyla ilaç tedavisine eklenebilmektedir.
BİLİŞSEL DAVRANIŞCI TERAPİ HANGİ HASTALIKLARDA ETKİLİDİR?
- Anksiyete bozuklukları
- Yaygın anksiyete bozukluğu
- Panik Atak
- Depresyon
- Obsesif Kompulsfi Bozukluk
- Tik Bozuklukları
- Yeme Bozuklukları
- Obzezite
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu
- Şizofreni
- Bipolar Bozukluk
- Hipokondriyazis
- Cinsel İşlev Bozuklukları
- Aile terapileri
- Alkol-Madde bağımlılığı
- Sigara bağımlılığı
- Uyku bozuklukları
- Öfke Kontrol Bozukluğu