TMS Tedavisi
DR. Burak Toprak
TMS TEDAVİSİ NEDİR ?
TMU/TMS tedavisi, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, ve diğer birçok psikiyatrik durumun tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmış, non-invaziv, ilaçsız bir tedavi yöntemidir.
TMS 2008 yılında dirençli depresyon, 2019 yılında Obsesif Kompulsif Bozukluk tedavisi için FDA tarafından onaylanmıştır.
TMS, FDA’in 2008’de onayladığı ve APA’nın yayınladığı 2010 tarihli ‘guideline’ da bir ilaç tedavisine cevap vermemiş depresyon tedavisinde uygulanması önerilmiştir.
Harward, Stanford, Yale, Jhon Hopkins gibi dünyanın önde gelen kliniklerinde de uygulanan TMS Tedavisi her geçen gün dünyada daha fazla klinikte uygulanmaya başlanmıştır.
DR. Burak Toprak
TMS NASIL ETKİ EDER ?
TMS yenilikçi bir tedavi yöntemidir, bir dizi psikiyatrik, nörolojik bozuluklarla ilgili beynin ilgili spesifik merkezlerini uyarmak ya da bastırmak için titreşimli manyetik atımlar oluşturulur.
Beyninizi bir de bu perspektiften düşünün. Beyniniz birbiriyle iletişim kuran “nöron” adı verilen hücrelerden oluşur. Birkaç nöron birlikte çalıştığında, bunlara devre veya ağ denir. Daha önce bir bilgisayarı veya başka bir elektronik cihazı parçaladıysanız, muhtemelen altın devrelerle kaplı yeşil plastik bir pano görmüşsünüzdür. Bilgiyi bilgisayarın bir bölümünden diğerine iletmek için elektriğin bu devre kartından geçtiği gibi, beyniniz bilgiyi beynin bir bölümünden diğerine iletmek için bu sinir ağlarını kullanır.
Bu nedenle, nörotransmiterleri (tek tek nöronlar arasında iletişim kurmak için kullanılan kimyasallar) hedeflemek yerine, araştırmacılar şimdi nöral ağların, beynin davranışı düzenleyen bölümü ile duyguları düzenleyen bölümleri arasında iletişim kurmak için nasıl işlediğini araştırdılar. Nörotransmiterlerden ziyade sinir ağlarına odaklanan yeni tedavi yöntemlerinin daha etkili olduğu saptandı.
Bilim, Depresyonun nedeninin, Dorsolateral Prefrontal Korteks (DLPFC) ile daha derin anterior singulat (AC) arasındaki iletişimde bir kesintiye bağlı olduğunu göstermektedir. Tekrarlayan Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (rTMS) özellikle bu küçük alana (DLPFC) odaklanır. Bu iki yapı arasındaki iletişim, bu bölgenin tekrar tekrar uyarılmasıyla geliştirilir. TMS, beyni tamamen etkilemez sadece psikiyatrik duruma neden olan beyin bölgesini hedef alır.
TMS Tedavisi beynin ilgili alanlarına uyarılar göndererek ve beynin sinir hücreleri arasındaki bağlantıların onarılmasına ve yeniden bağlantı kurulmasını sağlayarak beyinde yeni sinir ağlarının oluşumuna (nöroplastisiteye) neden olur. Örneğin depresyon durumunda, sol prefrontal korteks uyarılır ve bu uyarım sayesinde sinir hücreleri arasındaki bağlantıların normale dönmesini sağlayarak, depresyon belirtilerinin giderilmesini sağlar.
DR. Burak Toprak
TMS HANGİ HASTALIKLARDA ETKİLİDİR ?
TMS yenilikçi bir tedavi yöntemidir, bir dizi psikiyatrik, nörolojik bozuluklarla ilgili beynin ilgili spesifik merkezlerini uyarmak ya da bastırmak için titreşimli manyetik atımlar oluşturulur.
Beyninizi bir de bu perspektiften düşünün. Beyniniz birbiriyle iletişim kuran “nöron” adı verilen hücrelerden oluşur. Birkaç nöron birlikte çalıştığında, bunlara devre veya ağ denir. Daha önce bir bilgisayarı veya başka bir elektronik cihazı parçaladıysanız, muhtemelen altın devrelerle kaplı yeşil plastik bir pano görmüşsünüzdür. Bilgiyi bilgisayarın bir bölümünden diğerine iletmek için elektriğin bu devre kartından geçtiği gibi, beyniniz bilgiyi beynin bir bölümünden diğerine iletmek için bu sinir ağlarını kullanır.
- Depresyon
- Bipolar Depresyon
- Doğum Sonrası Depresyon
- Obsesif Kompulsif Bozukluk
- Anksiyete Bozuklukları
- Panik Bozukluk
TMS, %40-50 remisyon, % 58-68 yanıt oranıyla iki antidepresan denenen hastalarda depresyonu iyileştirmede antidepresanlardan daha etkilidir.
DENENEN HER YENİ İLAÇLA TEDAVİ DİRENCİ ARTABİLİR !
İki farklı antidepresan tedaviye rağmen tedavi direnci veya depresyon kalıntı belirtilerinin varlığı, depresyon hastalarında yaygın ve ciddi bir sorundur. Depresyon hastalarının yaklaşık 3’te 1’i tedaviye dirençli olabilmektedir. Bir klinik çalışma sonuçlarına göre depresyon tedavisinde şu sonuçlara ulaşılmıştır.
Depresyon ilaçları 1. kullanımda
- %37 Remisyon
- %49 Yanıt
- % 40 nüks
Depresyon ilaçları 2. kullanımda
- %31 Remisyon
- %29 Yanıt
- % 55 nüks
Depresyon ilaçları 3. kullanımda
- %14 Remisyon
- %17 Yanıt
- %67 nüks
Depresyon ilaçları 4. kullanımda
- %13 Remisyon
- %16 Yanıt
- %71 Nüks
DR. Burak Toprak
HANGİ DURUMLARDA TMS UYGULANMASI ÖNERİLİR?
Bilimsel çalışmalarda ve Dünyanın önde gelen bir çok kliniğinde depresyon tedavisi için adım adım bir yaklaşım önerilmektedir:
Antidepresan ilaçlar ve psikoterapi majör depresyonda birinci basamak tedavilerdir. Ancak, bu tedaviler tüm hastalar için işe yaramayabilir. Ayrıca, depresyonu olanların yaklaşık yüzde 20 -30 kadarı ilaçları iyi tolere edemeyebilir ya da verilen ilaç tedavisi hastalığın tamamen iyileşmesine neden olacak kadar yeterli etki gösteremeyebilir. Bu gibi durumlarda, TMS alternatif tedavi olarak, ya da antidepresan ilaç ve psikoterapiyi güçlendirilmesi amacı ile kullanılabilir. Antidepresanlar ve diğer nöropsikiyatrik ilaçlardan yeterli yanıt elde etmede başarısız olmuş, tekrar eden semptomları olan veya ilaçları tolere edemeyen hastalar için TMS uygun bir tedavi seçeneği olabilir.
TMS şu durumlarda sizin için bir seçenek olabilir
1- İlaç ve psikoterapi şikayetlerinizde yeterli düzelme sağlamıyorsa
2-İlaç yan etkileri nedeniyle kullanamıyorsanız ya da ilaç kullanmak istemiyorsanız
3- Ayrıca ilaç kullanımının kısıtlandığı durumlarda örneğin; gebelikte, emziren annelerde ve kalp hastalarında rahatlıkla kullanılabilir ve bu yönüyle hasta ve hekime büyük kolaylık sağlamaktadır.
- Duygu durumunuzu etkileyebilecek faktörlerin saptanması
- Uyku düzenini iyileştirme, sigarayı bırakma, egzersizi artırma ve sağlıklı beslenme gibi yaşam tarzı değişiklikleri
En az 2 antidepresan ilaça yeterli yanıt yoksa
- Üçüncü bir antidepresana geçilmesi
- Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS)
DR. Burak Toprak
TMS TEDAVİSİ
İlaç ve psikoterapiden fayda görmeyen hastaların %60’ında TMS tedavisi ile başarılı sonuçlar alınmaktadır. Yaklaşık 20-30 seans uygulama yapılır.
OKB hastalarının %40’ı birinci basamak tedavi olan ilaç ve psikoterapiden fayda görmeyebilirler. Bu durumda TMS etkili ve güvenli bir yöntem olarak kullanılır.
Araştırmalar TMS tedavisinin anksiyete belirtilerini azalttığını göstermiştir. TMS beynin anksiyeteye neden olan bölgelerini sakinleştirmek için kullanılır.
Doğum sonrası döneminde ilaç kullanmak istemeyen Major depresyon hastalarında TMS etkili ve güvenli bir yöntem olarak uygulanabilir.
Yaşlılarda TMS’nin etkili olduğuna dair çalışmalar mevcuttur. Özellikle çoklu ilaç kullanımı olan yaşlı hastalarda TMS güvenli bir şekilde uygulanabilir.
DR. Burak Toprak
TMS Tedavisi Sırasında Neler Beklenmeli ?
TMS nispeten kısa, invazif olmayan, ayakta tedavi yöntemidir. Bu, ameliyat içermediği, anestezi veya sedasyon gerektirmediği ve sonrasında dinlenmeye gerek olmadığı anlamına gelir. Tedavi boyunca uyanık ve tetikte kalırsınız. TMS tedavisi de sistemik değildir, yani antidepresanların yapabileceği gibi vücudunuzun diğer bölgeleri üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
Tipik bir TMS tedavi kursu, 4 ila 6 hafta boyunca günlük seansları (haftada 5-6 kez) içerir. Ancak bazı insanlar ilk tedavi protokolünü takiben zaman zaman bakım tedavileri için yeniden TMS seansları yararlı olmaktadır. Bir TMS oturumu genellikle 15 ila 20 dakika sürer.
TMS tedavisi sırasında
TMS tedaviniz sırasında, klinisyen sizi rahat bir sandalyeye oturtacak, size kulak tıkacı sağlayacak ve ardından ruh hali düzenlemesinde rol oynadığı düşünülen beyin bölgesinin yakınına başınıza manyetik bir bobin yerleştirecektir. Depresyon durumunda, bu bölge alnınızın altındaki prefrontal kortekstir.
Kısa elektromanyetik darbeler daha sonra bobin aracılığıyla verilir. Manyetik darbeler kolayca kafatasınızdan geçer ve sinir hücrelerini uyaran küçük elektrik akımlarına neden olur.
- Tıklama sesleri duyacak ve başınızda vurma, dokunma veya karıncalanma hissi hissedeceksiniz.
- Tedavi sırasında ve sonrasında kısa bir süre kafa derisinde biraz rahatsızlık hissedebilirsiniz.
DR. Burak Toprak
TMS Yan Etkileri
TMS, 30 yıldır üzerinde çalışılan, tedavi için kullanılan ve uzun vadeli yan etkileri olmayan çok güvenli bir seçenektir.
Tedavi sırasında bazı yan etkiler ortaya çıkabilse de, bunlar nedeniyle tedavinin kesilmesi nadirdir.
En Yaygın:
– Bobinin yerleştirildiği yerin yakınında kafa derisi rahatsızlığı ve / veya baş ağrısı
– Geçici yorgunluk
Bunlar genellikle hafiftir ve hastalar genellikle tedavinin ilk iki haftasında bu yan etkilere tolerans geliştirirler. Hastalar bir tedavi seansından sonra günlük aktivitelerini devam edebilirler (araba kullanabilir veya işlerine dönebilirler).
Çok nadir:
– Epileptik nöbet riski (1: 10.000 seans); hastalar, tedaviden önce risk faktörleri açısından taranır.
DR. Burak Toprak
Kimlere TMS Uygulanmaz ?
Epilepsi hastaları veya ailede nöbet öyküsü olanlara ek olarak, TMS diğer bazı hasta türleri için uygun değildir. TMS manyetik enerji kullandığından, başlarında veya boynunda metal bulunan kişiler, diş telleri veya diş dolguları dışında TMS alamazlar.
TMS tedavisini engelleyecek metal nesnelerin örnekleri şunları içerir:
- Beyin damarlarında Anevrizma klipleri varsa
- Beyin damarlarında Stent varsa
- Derin beyin uyarıcıları varsa
- Metalik kulak / göz implantları varsa
- Beyinde Şarapnel veya mermi parçaları varsa
TMS tedavisi almanızı engelleyebilecek diğer faktörler şunları içerir:
- Beyin tümörü, travmatik beyin hasarı veya felç gibi hastalık veya yaralanmadan kaynaklanan beyin hasarı.