Depresyon hem gençlik hem yaşlılık döneminde görülebilecek bir psikolojik rahatsızlıktır.
Ancak depresyonun oluşumu ve belirtileri farklılık gösterebilir. Yaşlılık döneminde beyin
hücrelerinde ve damarlarda bozulmalar meydana gelir. Buna bağlı olarak beyindeki
nörotransmitter (serotonin, dopamin) salgılanması ve beyindeki kimyasal dengede bozulmalar
oluşmaya başlar. Bu durum depresyona sebep olabilir. Olumsuz düşünce kalıpları
(mükemmeliyetçilik, öz güven eksikliği) ve tıbbi rahatsızlıklar da tetikleyebilir. Gençlik
dönemindeki psikolojik yapısı, genetik yatkınlık, yakınlarını kaybetmek, yas, emeklilik,
taşınma gibi durumlar depresyonun ortaya çıkmasında etkili olabilir.
Yaşlılarda Depresyon Belirtileri Nelerdir?
1. Uzun süreli ve sürekli moral bozukluğu (en az 2 hafta),
2. Önceden zevkle yapılan aktivitelerden zevk alamama,
3. Bir şey yapmak istememe, hevesini kaybetme,
4. Umutsuzluk, karamsarlık,
5. Uyku bozuklukları (az uyuma ya da aşırı uyuma)
6. Yeme bozuklukları (iştah ve kilo durumunda belirgin değişiklik),
7. Bedensel yakınmalarla aşırı meşgul olma,
8. Doktorların gerekçe bulamadığı bedensel ağrıların olması (uyuşma, hazımsızlık vb.),
9. Günlük temizlik ve bakımını ihmal etme,
10. Suçluluk duygusu,
11. Geçmiş başarısızlıklarını, hatalarını düşünüp durma,
12. Olağan sayılamayacak kadar duygulu oma ve sık sık ağlama,
13. Ekonomik sıkıntılara çok kafa yorma, zihnin yersiz endişelerle dolu olması,
14. Zihinsel becerilerde azalma, yavaş düşünme,
15. Kararsızlık,
16. Yoğunlaşamama, dikkat eksikliği,
17. Huzursuzluk hali, yerinde duramama.
Yaşlılarda Depresyon Yatkınlığı Oluşturan Faktörler
1. Aile yapısının değişmesi,
2. Ailede sosyal desteğin azlığı,
3. Sosyal izolasyon,
4. Sosyoekonomik düzeyin düşük olması,
5. Yetersiz beslenme,
6. Düşük benlik algısı,
7. Eş kaybı,
8. Huzur evinde kalma,
9. Bunama,
10. Guatr,
11. Şeker hastalığı,
12. Yüksek tansiyon,
13. Kalp ve solunum rahatsızlıkları,
14. Çok sayıda ilaç kullanmak.
Yaşlılık Dönemi Depresyonu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
1. Bunama, şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlıklarının şiddetlenmesine,
2. Aile ilişkilerinde bozulmaya,
3. Yeti yitirmeye, bağımsızlığın azalmasına,
4. Hastanın ve ailesindeki diğer üyelerin yaşam kalitesinin düşmesine,
5. Hastanelere başvurmada artışa,
6. Erken ölümlere,
7. İntihar eğiliminde artışa sebep olabilir.
Yaşlılık Dönemi Depresyonu Tedavisi
Yaşlılık depresyonu tedavisinde psikoterapi, antidepresan ilaç kullanımı yapılabilir. Doğru
tedavi için psikiyatri doktoruna gidilmelidir. Psikoterapi ilaç kullanımı ile eş zamanlı olarak
ya da ilaçsız uygulanabilir. Yaşlılıkta değişim ve kabullenme biraz daha zor olabileceği için
tedavi uzun sürebilir. Bu nedenle sabır ve istikrar önemlidir. Burada asıl görev yaşlı bireylere
refakat eden eş, arkadaş ya da çocuklara düşmektedir. Yalnızlık ve ölüm kaygısının da eşlik
ettiği kişilerde daha anlamlı ve keyifli vakitler geçirmeleri için sosyal yönlerinin aktif olması
da yaşlılar için önem oluşturmaktadır.
Depresyon hem gençlik hem yaşlılık döneminde görülebilecek bir psikolojik rahatsızlıktır.
Ancak depresyonun oluşumu ve belirtileri farklılık gösterebilir. Yaşlılık döneminde beyin
hücrelerinde ve damarlarda bozulmalar meydana gelir. Buna bağlı olarak beyindeki
nörotransmitter (serotonin, dopamin) salgılanması ve beyindeki kimyasal dengede bozulmalar
oluşmaya başlar. Bu durum depresyona sebep olabilir. Olumsuz düşünce kalıpları
(mükemmeliyetçilik, öz güven eksikliği) ve tıbbi rahatsızlıklar da tetikleyebilir. Gençlik
dönemindeki psikolojik yapısı, genetik yatkınlık, yakınlarını kaybetmek, yas, emeklilik,
taşınma gibi durumlar depresyonun ortaya çıkmasında etkili olabilir.
